MỘT SỐ THỦ THUẬT TRONG DỊCH VĂN HỌC

Dịch một cuốn sách giống như viết một quyển sách. Điều này có nghĩa là người dịch thuật văn học phải có kỹ năng đầy đủ trong hai ngôn ngữ có liên quan và cũng là một nhà văn giỏi. Nó cũng đòi hỏi sáng tạo để khiến một cuốn sách tương thích với không chỉ một ngôn ngữ, mà còn là một nền văn hóa. Đồng thời, phải giữ gìn phong cách, giai điệu và dụng ý ban đầu của tác giả. Chắc chắn đây là một thách thức và những người thực hiện một bản dịch như vậy sẽ được đánh giá cao. Dưới đây là một số thủ thuật giúp bạn có bản dịch thành công hơn.

KHẢ NĂNG CHUYỂN NGỮ TRONG DỊCH THUẬT VÀ DỊCH VĂN HỌC - TRƯỜNG HỢP CÁC BẢN DỊCH VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI TRONG NHÀ TRƯỜNG

Xuất phát từ việc ghi nhận những độ chênh giữa các trích đoạn tác phẩm văn học nước ngoài được chọn đưa vào giảng dạy trong nhà trường ở Việt Nam và nguyên bản, bài viết dưới đây điểm qua những quan điểm khác nhau về dịch thuật nói chung và dịch văn học nói riêng, phân tích những bản dịch văn học và đề xuất những giải pháp về dịch văn học nước ngoài phục vụ cho giảng dạy và học tập trong nhà trường (phổ thông và đại học) ở Việt Nam.

Một số vấn đề về văn học dịch và dịch văn học

Trong những năm qua, các tác phẩm văn học được dịch sang tiếng Việt cũng ngày càng phong phú về thể loại và đề tài, giúp người đọc Việt Nam tiếp cận toàn diện hơn, sâu sắc hơn với văn học thế giới, đồng thời tạo điều kiện cho văn học Việt Nam hòa nhập với văn học thế giới. Tuy nhiên, chất lượng dịch văn học còn có những vấn đề cần trao đổi. Nội dung bài viết dưới đây được trích từ Tham luận của dịch giả LÊ BÁ THỰ tại Hội nghị Lý luận phê bình văn học lần thứ IV "Văn học - 30 năm đổi mới, hội nhập và phát triển » 24 – 26/6/2016). Những đánh giá về thành tựu đạt được, phân tích những tồn tại, gợi mở một số hướng đi và xác định những tiêu chí trong dịch thuật văn học vẫn còn giá trị đến hiện tại.

Vấn đề lớn của văn hóa Việt Nam hiện nay

Văn hóa Việt Nam đương đại chịu tác động lớn của kinh tế thị trường và xu thế hội nhập quốc tế. Sự tác động đó diễn ra trên cả hai phương diện: tích cực và tiêu cực. Tác giả bài viết sau đây tập trung làm rõ những tác động tiêu cực đối với văn hóa Việt Nam hiện nay; đặc biệt nhấn mạnh sự lệch lạc về giá trị tạo nên những “ngụy giá trị” để từ đó cho thấy sự cần thiết đưa chúng trở về “chân giá trị”.

Tác động của tăng trưởng kinh tế đến phát triển văn hóa ở Việt Nam hiện nay

Tăng trưởng kinh tế không chỉ củng cố hệ tư tưởng mà còn góp phần xây dựng lối sống tích cực, tiến bộ của con người Việt Nam. Mục tiêu cuối cùng của phát triển bền vững, đó là phát triển con người, tăng trưởng kinh tế cũng là để đáp ứng ngày càng cao nhu cầu về vật chất và tinh thần của từng cá nhân cũng như cả cộng đồng. Hiểu theo nghĩa này, phát triển văn hóa chính là mục tiêu của tăng trưởng kinh tế, đồng thời cũng là một trụ cột của phát triển bền vững. Bài viết của GS, TS. Ngô Thắng Lợi (Đại học Kinh tế quốc dân) sẽ đưa ra những phân tích, bình luận về vấn đề này.

Những nét đặc trưng trong văn hóa châu Âu

Là cái nôi của nền văn minh nhân loại và mang trong mình nền văn hóa có lịch sử lâu đời, có sức ảnh hưởng lớn, Châu Âu được nhiều du khách ở khắp mọi nơi trên thế giới lựa chọn là địa điểm du lịch lý tưởng. Nền văn hóa Châu Âu có sự giao thoa từ nhiều nền văn hóa đan xen lẫn nhau qua các thời kỳ lịch sử từ Hy Lạp, La Mã, Cơ Đốc giáo cho đến thời kỳ Phục Hưng. Dù trải qua nhiều biến động của lịch sử kinh tế và xã hội, Châu Âu vẫn giữ vẹn nguyên được những đường nét văn hóa cổ điển và sang trọng vốn có.

Bàn về giáo dục Việt Nam và thế giới

Giáo dục là cơ sở để đánh giá được trình độ dân trí cũng như sự phát triển của một quốc gia. Theo đánh giá chung, giáo dục Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập. Để xây dựng nền giáo dục hiện đại, Việt Nam nên học hỏi từ các nền giáo dục tiến bộ trên thế giới. Bài viết đăng trên https://uka.edu.vn/gợi ý một số chủ thuyết giáo dục của các nước có nền giáo dục tiên tiến phù hợp với sự phát triển của giáo dục Việt Nam.

Vai trò của các viện nghiên cứu trong tiếp cận công nghệ từ bên ngoài

Khắc phục khó khăn trong tiếp cận kết quả nghiên cứu khoa học của thế giới đòi hỏi chúng ta phải chú trọng phát triển cả khoa học-công nghệ và nghiên cứu cơ bản. Vấn đề là cần định hướng các nghiên cứu vào những hoạt động cụ thể nhằm thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa nghiên cứu nước ngoài và sản xuất trong nước.

Những vấn đề đặt ra và giải pháp phát triển giáo dục và đào tạo ở Việt Nam trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động mãnh mẽ đến sự phát triển đất nước, đến mọi khía cạnh của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó giáo dục. Bài viết sau đây của GS.TS. Nguyễn Thị Doan, Nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, Chủ tịch Hội khuyến học Việt Nam sẽ phân tích những bất cập hiện nay của giáo dục nước ta trong quá trình tiếp cận cuộc cách mạng tri thức, đồng thời gợi ý những việc cần phải làm để đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng 4.0.

Các cán bộ Viện nghiên cứu phát triển ngôn ngữ, văn hoá và giáo dục (CLEF) được trao tặng bằng khen và huân chương lao động

Trong những ngày đầu năm 2021, CLEF liên tiếp đón nhận tin vui: một số cán bộ, chuyên gia của Viện được vinh dự nhận các danh hiệu khen thưởng vì những đóng góp, cống hiến trong lĩnh vực có liên quan.

Giới thiệu tác giả - dịch giả Nguyễn Quốc Vương

Từ tình yêu lớn cùng những quyển sách, anh Vương đã từ bỏ nước Nhật trở về Việt Nam ấp ủ hy vọng có thể góp phần thay đổi văn hoá đọc của người Việt.

Giới thiệu diễn giả - TS Ngô Tự Lập

Sơ kết 6 tháng hoạt động của Viện CLEF

Viện Nghiên cứu phát triển văn hóa, ngôn ngữ và giáo dục (CLEF) được thành lập theo Quyết định số 556/QĐ-LHHVN ngày 23/6/2020 của Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) và được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Chứng nhận đăng ký hoạt động khoa học - công nghệ ngày 30/6/2020 theo Quyết định số đăng ký A-2243.

Tọa đàm DỊCH VÀ DỊCH VĂN HỌC

Dịch thuật được coi là cầu nối giữa các nền văn hóa.