Tìm hiểu lịch sử văn hóa Nhật Bản (phần 2)

Thứ Tư, 17/01/2024 02:14
Phần 2: Văn hóa Yayoi
Vào khoảng thế kỉ thứ III trước công nguyên ở miền bắc đảo Kyushu đã xuất hiện một loại đồ gốm khác hẳn đồ gốm Jomon. Trong khoảng hai thế kỉ, nền văn hóa cùng thời với loại đồ gốm này đã lan rộng ra toàn bộ miền tây nam nước Nhật, cho đến giữa đảo Honshu. Sau này các nhà khảo cổ học dựa vào địa danh nơi tìm thấy loại đồ gốm này đầu tiên để đặt tên là gốm Yayoi (Di sinh, từ thế kỉ III trước CN đến thế kỉ III sau CN).
So với gốm Jomon, gốm Yayoi mỏng hơn, được làm từ chất liệu đất sét tốt hơn, được nung ở nhiệt độ cao (800-1000 độ) nên bền chắc hơn và có màu đỏ nâu. Đồ gốm được làm bằng tay hay bàn xoay, hình dáng thon, tiện sử dụng và hoa văn trang trí đơn giản. Phổ biến là các loại thạp, bình cao để dự trữ thức ăn, nồi nấu, bát.. Sự phát triển của gốm Yayoi được chia thành 3 giai đoạn: tiền, trung và hậu kì.
Gốm Yayoi Tiền kì có hình dáng thô, miệng rộng, hoa văn hình tam giác hay các hoa văn hình học được vẽ thành các dải ngang.
Sang Trung kì, gốm Yayoi đặc trưng bởi dáng bình cao và các hoa văn đường kẻ ngang song song.
Gốm Yayoi Hậu kì thường có dáng thon, miệng hẹp, ít hoa văn trang trí.
Dựa vào niên đại của đồ gốm, người ta cũng chia văn hóa Yayoi thành 3 giai đoạn: tiền, trung và hậu kì. Đặc trưng của nền văn hóa này là sự xuất hiện của công cụ bằng kim loại song song với việc tiếp tục sử dụng công cụ bằng đá và việc phổ biến kĩ thuật trồng lúa.
Trong khi ở Nhật Bản đang diễn ra văn hóa Jomon thì ở Trung Quốc người ta đã trải qua thời kì đồng thau và bước vào thời kì đồ sắt. Vào thế kỉ thứ III trước công nguyên đồ sắt đã phổ biến ở Trung Quốc. Các công cụ bằng đồng thau và sắt đã được những nhóm người di cư đưa vào Nhật Bản qua bán đảo Triều Tiên gần như cùng một lúc. Các hiện vật khảo cổ học tìm được cho thấy vào giai đoạn đầu của văn hóa Yayoi chủ yếu là các công cụ kim loại được sản xuất ở Trung Quốc và bán đảo Triều Tiên. Từ giai đoạn trung kì văn hóa Yayoi, người Nhật đã mô phỏng theo những công cụ này để tự sản xuất ra đồ kim loại.