Sách của nhà văn Nguyên Ngọc

Monday, 22/11/2021 02:36

Một tin vui cho văn học nước nhà: Tập bút ký “Các bạn tôi ở trên ấy” của nhà văn Nguyên Ngọc vừa được dịch sang tiếng Nhật và xuất bản tại đất nước Mặt trời mọc. Đây là tập bút ký về Tây Nguyên – mảnh đất gắn bó máu thịt với cuộc đời của nhà văn – được in lần đầu vào năm 2013 và được giải thưởng của Hội Nhà văn Hà Nội cùng năm đó. Sách đã được tái bản lần thứ 2 vào năm nay (2021).

Nguyên Ngọc là nhà văn rất am hiểu về Tây Nguyên. Có thể nói Tây Nguyên là cái nôi tạo ra tài năng văn học của Nguyên Ngọc. Mới 23 tuổi, Nguyên Ngọc đã có tác phẩm “Đất nước đứng lên” (1955), một tác phẩm có vị trí xứng đáng trong nền văn học Việt Nam hiện đại.Với tác phẩm này, Nguyên Ngọc có một cách nhìn mới mẻ độc đáo về hiện thực con người trong kháng chiến chống Pháp. Năm 1965, Nguyên Ngọc viết tiếp về Tây Nguyên qua truyện “Rừng xà nu” với bút danh Nguyễn Trung Thành. Có nhà nghiên cứu văn học cho rằng: “Cánh cửa Tây Nguyên đã mở ra trước nền văn học đương đại của chúng ta bắt đầu từ Nguyên Ngọc”. Những trang bút ký sau này của ông: Tháng Ninh Nông (1996), Người hát rong giữa rừng (1996), Rừng trong văn hoá Tây Nguyên, Nhà rông hồn của làng (1996), Núp - người già làng của cả Tây Nguyên (2000)…. lại tiếp tục miêu tả vẻ đẹp của Tây Nguyên. Có thể khẳng định rằng, Nguyên Ngọc là nhà văn viết hay nhất về Tây Nguyên và chính mảnh đất Tây Nguyên đã làm nên phần hay nhất, tiêu biểu nhất trong sự nghiệp văn chương của ông.
Nhà văn Nguyên Ngọc nhìn nhận con người, cuộc sống Tây Nguyên từ phương diện bản sắc văn hoá dân tộc Tây Nguyên - một vùng đất linh thiêng, một kho tàng sử thi giàu có. Thiên nhiên và đời sống văn hoá cộng đồng Tây Nguyên có một vị trí đặc biệt trong văn xuôi Nguyên Ngọc. Cái linh hồn, khí thiêng, vốn văn hoá dân gian đã ảnh hưởng rất sâu sắc trong cuộc đời và trang viết của Nguyên Ngọc. Nhà văn chưng cất thiên nhiên rút ra được thứ men kỳ lạ, mô tả thiên nhiên trong mối quan hệ gắn bó với con người. Nguyên Ngọc đã từng khẳng định: “tôi nghĩ, nếu không có may mắn dược sống ở Tây Nguyên, có lẽ tôi không trở thành nhà văn. Tôi luôn muốn nói hoài, nói mãi về Tây Nguyên, một nền văn hoá hết sức đặc biệt…”.
Cuốn “Các bạn tôi ở trên ấy” tập hợp 24 bút ký về Tây Nguyên của nhà văn Nguyên Ngọc. Thiên nhiên và con người Tây Nguyên với nền văn hóa phong phú, độc đáo được khắc họa rõ nét. Với vốn sống dày và thời gian dài gắn bó với Tây Nguyên, Nguyên Ngọc chạm đến tầng sâu của tính cách con người Tây Nguyên và văn hóa Tây Nguyên: phóng khoáng, tự do, nồng hậu, giàu tình yêu thương.
Qua từng chương sách, tác giả kể cho chúng ta những câu chuyện thực sự khác biệt về người Tây Nguyên và triết lý sống của họ. Có thể nói đó là những gì hoàn toàn trái ngược với quan điểm sống hiện đại, với những gì chúng ta được học ở nhà trường, trong cuộc sống và đọc trên các phương tiện truyền thông. Nhưng chính những khác biệt trong triết lý và lối sống người Tây Nguyên đã mang lại cho độc giả một niềm an ủi mạnh mẽ, một sự cân bằng trong tâm trí giữa dòng đời căng thẳng triền miên với những phức tạp của phát triển hiện đại. Đến chơi nhà một người Tây Nguyên, bạn sẽ xiết bao ngạc nhiên khi được chủ nhà đón tiếp nồng hậu với cá suối, rau rừng, và bếp lửa nồng ấm tình người vây bọc, bạn sẽ được “những người chủ của rừng hào phóng chia sẻ một đêm hạnh phúc mà họ dư thừa…”.
Cuốn sách cũng khắc họa những nét độc đáo trong đời sống tinh thần của người dân Tây Nguyên. Quan điểm của người Tây Nguyên cũng thật khác biệt vì đối với họ lao động không phải là giá trị. Họ chỉ cần làm ra đủ ăn, không thể hiểu cần tích lũy để làm gì. Giá trị đối với người Tây Nguyên, ấy là làm ra cái thích thú: âm nhạc, các cuộc tình, các ché rượu và những câu chuyện huyền thoại mà họ kể hay sống hàng đêm. Triết triết lý sống của họ là “Cuộc sống thường nhật chỉ khai thác một phần nhỏ trong các khả năng của con người, chỉ là phần nổi của tảng băng. Một phần của cái còn lại, được nhìn thấy trong giấc mơ và được kể trong huyền thoại”. Ban ngày họ chỉ tồn tại, lao động vừa đủ để thể xác tồn tại. Ban đêm, qua các câu chuyện được kể bên bếp lửa, qua tiếng đàn, giọng hát, họ mới thật sự sống với những vấn đề trọng đại nhất, trăn trở nhất, triết lý sống còn nhất của con người.
Cuốn bút ký Các bạn tôi ở trên ấy của Nguyên Ngọc là một câu chuyện thật dài và đầy day dứt về vẻ đẹp nguyên sơ, cổ xưa của con người còn tồn tại đến nay, chỉ còn sót lại ở Việt Nam chúng ta, mà rồi cũng đang dần biến mất trước sự xâm lấn của cuộc sống hiện đại. Chẳng bao lâu, vẻ đẹp ấy chỉ còn trên những trang sách như của nhà văn Nguyên Ngọc. Đọc Các bạn tôi ở trên ấy, nỗi nuối tiếc của người đọc cứ lớn mãi, lớn mãi theo từng trang sách lật qua, trở thành nỗi đau khôn nguôi trước một vẻ đẹp tuyệt mỹ mà quá đỗi mong manh của cuộc sống hoang sơ, đang dần mờ khuất bởi sự lấn át, sự hỗn độn của đời sống văn minh hôm nay.
Có thể nói, Các bạn tôi ở trên ấy là một tập bút ký được viết mộc mạc đến chân phương nhưng lại có sức hấp dẫn kỳ lạ. Chất men say của văn hóa Tây Nguyên đã làm ngất ngây nhà văn Nguyên Ngọc và chảy tràn lên từng trang sách của ông theo từng bước chân ông rong ruổi trên mảnh đất đây sức cuốn hút này.
Việc Các bạn tôi ở trên ấy của nhà văn Nguyên Ngọc được tái bản lần thứ 2, đồng thời được chọn dịch và xuất bản ở Nhật Bản càng chứng tỏ sức hấp dẫn và giá trị văn hóa của cuốn sách này. Thực sự đây là một cuốn sách rất đáng đọc để cảm nhận và suy ngẫm.

(Trần Tuyết Mai tổng hợp)

From Research to Melody: The Chairman of CLEF’s Scientific Council

The Chairman of CLEF’s Scientific Council is not only a researcher, translator, and writer, but also a songwriter.

Culture – Bridge of Souls between Two Nations

“Sports – Culture” interviews writer and scholar Ngô Tự Lập (CLEF Chairman of the Scientific Council; Standing Committee Member of the Vietnam–France Friendship and Cooperation Association; Former Director of the International Francophone Institute – IFI)

La porte Việt - Phi (Bab Sơn Tây): Patrimoine unique de l'amitié anti-coloniale internationale

Click to read the article:
La porte Việt - Phi (Bab Sơn Tây): Patrimoine unique de l'amitié anti-coloniale internationale

Bảy vị thần phúc

Bảy vị thần phúc (shichikujin) là một nhóm các vị thần mỗi khi Tết đến thường xuất hiện đây đó trên tivi, báo, tạp chí... cầu chúc năm mới may mắn cho mọi người.

Những giọng nữ phi thường trong văn học cổ điển Việt Nam và Nhật Bản

Nhiều cuộc cách mạng nghệ thuật bắt đầu một cách tình cờ, không phải bởi các lý thuyết gia được trọng vọng, mà bởi các tác giả bên lề, thậm chí không chuyên. Một ví dụ là những cuộc cách mạng văn chương do phụ nữ khởi đầu.

Văn hóa Chămpa

Người Chăm là một tộc người thuộc chủng Nam Á. Ngôn ngữ của họ thuộc ngữ hệ Malai-Pôlinêdi. Cùng với người Việt ở Bắc Bộ, các nhóm dân tộc thuộc ngữ hệ Môn-Khơme và Malai-Pôlinêdi ở Nam Bộ, người Chăm là một trong những nguồn cội của các dân tộc Việt Nam ngày nay. Trong thời cổ đại và trung đại, người Chăm đã có một nền văn hóa riêng rực rỡ, không thua kém bất cứ một nền văn hóa nào ở Đông Nam châu Á.